فهرست مطالب

مطالعات روانشناختی - سال ششم شماره 3 (پیاپی 20، پاییز 1389)

فصلنامه مطالعات روانشناختی
سال ششم شماره 3 (پیاپی 20، پاییز 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/09/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • فکر افسرده وار بیماران افسرده در زمان های پذیرش در بیمارستان و بهبودی
    حسن ملانوروزی، نورالله محمدی، چنگیز رحیمی صفحه 11
    هدف این پژوهش، بررسی نگرش های ناکارآمد، تکلیف جملات ناتمام و عاطفه مثبت بیماران افسرده بالینی در زمان های پذیرش بیمارستان و بهبودی بود. روش پژوهش علی- مقایسه ای بود. از سه جامعه آماری، سه گروه نمونه با روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند که 20بیمار افسرده بالینی،20 بیمار افسرده غیربالینی و 20 نفر فرد عادی را شامل بود. شرکت کنندگان در این سه گروه نمونه، به پرسشنامه افسردگی بک، مقیاس نگرش های ناکارآمد، تکلیف جملات ناتمام و مقیاس عاطفه مثبت پاسخ دادند. داده ها با روش های آماری تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که 1) بیماران افسرده بالینی در زمان بهبودی در مقایسه با زمان پذیرش در بیمارستان، نگرش ناکارآمد کمتری داشتند؛ 2) بیماران افسرده بالینی در زمان بهبودی در مقایسه با زمان پذیرش بیمارستان، در تکمیل جملات ناتمام از افعال مثبت، کمتر استفاده کردند؛3) بیماران افسرده بالینی در زمان بهبودی در مقایسه با زمان پذیرش بیمارستان، عاطفه مثبت بیشتری داشتند؛4) همچنین تحلیل دادها نشان داد که بین سه گروه افسرده بالینی، افسرده غیربالینی و عادی از لحاظ نگرش های ناکارآمد، شیوه تکمیل جملات و عاطفه مثبت تفاوت معناداری وجود داشت. نتیجه نهایی این که فکر افسرده وار، همواره در حالت های افسردگی و بهبودی وجود داشت. میزان فعال بودن فکر افسرده وار، تعیین کننده اختلال افسردگی یا بهبودی است.
    کلیدواژگان: بهبودی، پذیرش، تکلیف جملات ناتمام، فکر افسرده وار، عاطفه، مثبت، نگرش های ناکارآمد
  • رابطه اهداف پیشرفت اجتماعی و مهارت های ارتباط میان فردی در دانشجویان دانشگاه تبریز
    رحیم بدری گرگری، سید داود حسینی نسب، حبیب الله حقی صفحه 29
    پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه هدف پیشرفت اجتماعی و مهارت های ارتباط میان فردی دانشجویان با روش همبستگی انجام شد. نمونه پژوهش، 180 دانشجو(126 دانشجوی دختر و 54 دانشجوی پسر) بود که به وسیله نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی از دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز انتخاب شد. از آزمون مهارت های ارتباطی- نسخه تجدید نظر شده- و پرسشنامه جهت گیری هدف پیشرفت اجتماعی، به منظور جمع آوری اطلاعات استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات روش های آماری تحلیل رگرسیون گام به گام به کار رفت. نتایج پژوهش نشان داد جهت گیری هدف تبحرگرایی اجتماعی و جهت گیری هدف عملکرد گرایی اجتماعی، مهمترین پیش بینی کننده های مهارت های ارتباط میان فردی دانشجویان هستند. این متغیرها 12% درصد از واریانس مهارت های ارتباطی دانشجویان را تبیین می کند. نتایج دیگر این پژوهش نشان داد جهت گیری هدف تبحرگرایی، رابطه مثبت و جهت گیری هدف عملکرد گرایی اجتماعی، با مهارت های ارتباطی دانشجویان رابطه منفی دارد.
    کلیدواژگان: مهارت های ارتباطی، جهت گیری هدف تبحرگرایی اجتماعی و جهت گیری هدف عملکرد گرایی اجتماعی
  • مقایسه مفهوم خود، خودکارآمدی تحصیلی، هوش هیجانی، باورهای جنسیتی و رضایت ازجنس دختران و پسران دبیرستانی و سهم هر یک از این متغیرها درپیش بینی پیشرفت تحصیلی آنها
    راضیه ظهره وند صفحه 45
    مطالعه حاضر وضعیت دانش آموزان دختر و پسر دبیرستانی را در برخی متغیرهای روانشناختی مقایسه کرده و قدرت پیش بینی کنندگی هریک از متغیرها را در میزان پیشرفت تحصیلی آنها بررسی می کند. 5062 نفر از دانش آموزان دختر و پسر سال سوم دبیرستان از 6 استان کشور به شیوه نمونه گیری تصادفی مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل؛ پرسشنامه ها و مقیاس های مفهوم خود مارش(SDQ)، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی MJSES مورگان و جینگ، پرسشنامه هوش هیجانی بار- ون، پرسشنامه محقق ساخته باورهای جنسیتی و پرسشنامه محقق ساخته رضایت از جنس بوده است. پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نیز براساس معدل آخرین نیمسال تحصیلی آنها اندازه گیری شده است. یافته ها نشان داد، دختران گروه نمونه، در مقایسه با پسران، مفهوم خود، خودکارآمدی تحصیلی، هوش هیجانی پایین تر ورضایت از جنس کمتری داشته اند. همچنین دختران گروه نمونه در مقایسه با پسران باورهای کلیشه ای جنسیتی کمتری داشته اند. نتایج بررسی نیز بیان کننده آن بود که، در گروه دختران تنها مفهوم خود و خودکارآمدی تحصیلی توانسته است پیشرفت تحصیلی آنها را پیش بینی کند، اما در گروه پسران به ترتیب متغیرهای مفهوم خود، خودکارآمدی تحصیلی، باورهای جنسیتی، رضایت از جنس و هوش هیجانی بخشی از واریانس پیشرفت تحصیلی را پیش بینی کردند.
    کلیدواژگان: مفهوم خود، خودکارآمدی تحصیلی، هوش هیجانی، باورهای جنسیتی و پیشرفت تحصیلی
  • مقایسه مولفه های هوش هیجانی مردان معتاد و غیر معتاد و ارائه برنامه آموزشی بر اساس مولفه های هوش هیجانی در معتادان مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد در شهرستان خرم آباد
    زیور آریا صدر، نسرین اکبرزاده، سیده منور یزدی صفحه 73
    هدف این پژوهش مقایسه هوش هیجانی مردان معتاد و غیر معتاد و همچنین بررسی اثر آموزش بر اساس مولفه های هوش هیجانی برای گروه معتاد بود و فرضیه های زیر بررسی شد: 1- نمره کلی هوش هیجانی و هریک از مولفه های آن در افراد معتاد پایین تر از افراد غیر معتاد است. 2- آموزش مهارتها بر اساس مولفه های هوش هیجانی برنامه می تواند در مردان معتاد موثر باشد. این پژوهش دو مرحله داشت: در مرحله اول 100 مرد معتاد به صورت خوشه ایتصادفی و100 مرد غیر معتاد به صورت تصادفی انتخاب شدند و به آزمون هوش هیجانی بار- آن فرم کوتاه (2002) پاسخ دادند و سپس در مرحله دوم 16 نفر از نمونه 100 نفری مردان معتاد انتخاب شدند که در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. هوش هیجانی آنها مجددا سنجیده شد و گروه آزمایش در برنامه درمان شناختی و آموزش هوش هیجانی طی 10 جلسه شرکت کردند. در پایان مجددا هوش هیجانی در هر دو گروه سنجیده شد. فرضیه اول با آزمون t مستقل بررسی شد. نتایج نشان داد که میان مردان معتاد و غیر معتاد از نظر نمره کلی هوش هیجانی و هر یک از مولفه های آن تفاوت معنی داری وجود دارد. یعنی نمره مردان معتاد پایین تر از مردان غیر معتاد بود. فرضیه دوم با آزمون t برای گروه های غیر مستقل (وابسته) بررسی شد. نتایج نشان داد این برنامه بر ارتقاء کلیه مولفه های هوش هیجانی به غیر از مدیریت استرس تاثیر دارد. با توجه به موثر بودن این برنامه برای گروه معتاد می توان نتیجه گرفت درمان شناختی و آموزش هوش هیجانی برای ارتقاء بهزیستی افراد معتاد و کمک به نگهداری ترک آنها می تواند مفید باشد.
    کلیدواژگان: هوش هیجانی، اعتیاد، برنامه آموزشی، آموزش مهارتهای هوش هیجانی
  • مقایسه بهداشت روانی دانشجویان دارای تجربه خشونت خانوادگی و بدون تجربه خشونت خانوادگی در دوران کودکی
    سید سعید پورنقاش تهرانی، مهرنوش حمزه لوییان، زهرا فیض آبادی صفحه 91
    مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات تجربه خشونت در دوران کودکی، بر سلامت روان در دوران بزرگسالی انجام شد. در این مطالعه که در میان 101 نفر از دانشجویان کارشناسی و پزشکی دانشگاه تهران، شامل 40 دختر و 61 پسر انجام شد، سلامت روان آزمودنی ها به وسیله پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ (GHQ-28) و تجربه خشونت با استفاده از پرسشنامه خشونت خانوادگی سنجیده شد. سپس داده های پژوهش از طریق روش مقایسه میانگین ها، آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA)، با استفاده از نرم افزار SPSS، تجزیه و تحلیل شد. تجربه خشونت در دوران کودکی میزان اضطراب، افسردگی و اختلال در عملکرد اجتماعی آزمودنی ها را افزایش و سلامت روان آزمودنی ها را کاهش می دهد. همچنین بین نوع خشونت تجربه شده، به لحاظ روانی یا جسمانی بودن، با میزان اضطراب، افسردگی، اختلال در عملکرد اجتماعی و سلامت روان رابطه وجود داشت. همچنین بین تجربه خشونت و نوع آن با نشانه های جسمانی رابطه ای مشاهده نشد. به جز نتایج به دست آمده درباره نشانه های جسمانی سایر یافته های پژوهش با یافته های حاصل از مطالعات انجام شده در سایر فرهنگ ها همخوانی داشت.
    کلیدواژگان: تجربه خشونت، بهداشت روانی، خشونت فیزیکی، خشونت روانی، دوران کودکی
  • مقایسه مهارت های اجتماعی دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی و دانش آموزان بدون این اختلال در مقطع دبستان
    لیلا کوثری، حمید علیزاده صفحه 109
    هدف از پژوهش حاضر مقایسه مهارت های اجتماعی دانش آموزان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی با دانش آموزان بدون این اختلال در مقطع دبستان بود. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانش آموزان دختر و پسر با و بدون اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در مقطع دبستان در شهر تهران بود که در سال تحصیلی 86- 1385 مشغول به تحصیل بودند. به این منظور با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای چهار مدرسه از بین مدارس شهر تهران انتخاب شد و تمامی دانش آموزان این مدارس براساس نشانه های ارائه شده در چهارمین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی آزمون شدند. 166 دانش آموز در بین 1755 دانش آموز دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی تشخیص داده شدندکه نشان دهنده شیوع 9 درصد در بین این مدارس بود. از این دانش آموزان به طور تصادفی 110 دانش آموز به عنوان گروه دارای اختلال انتخاب شد. 110 دانش آموز بدون این اختلال که از نظر جنسیت و پایه تحصیلی مانند نمونه دارای اختلال بودند نیز به طور تصادفی انتخاب شدند. مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی (فرم معلم) برای هر دو گروه اجرا شد. فرضیه ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و طرح عاملی بررسی شد. یافته ها نشان داد دانش آموزان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در هر سه خرده مقیاس مهارت های اجتماعی (همکاری، جرات ورزی، خودکنترلی) از دانش آموزان بدون این اختلال به طور معناداری پایین تر بودند (01/0>p). مقایسه زیر نوع ها نیز انجام شد. زیر نوع های اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی(بی توجه غالب، بیش فعال غالب و مرکب) نیز در مهارتهای اجتماعی تفاوت معناداری با یکدیگر نشان دادند (01/0>p). این پژوهش برای زیر نوع های اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی به تفکیک جنسیت انجام شد و تفاوت معناداری در سطح05/0 نشان داد. بر اساس این تحقیق می توان نتیجه گرفت که مهارت های اجتماعی دانش آموزان بدون اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی با دانش آموزان دارای این اختلال متفاوت است، این موضوع درخصوص زیر نوع ها نیز مشاهده شد. از یافته های این تحقیق می توان در درمان و آموزش استفاده کرد.
    کلیدواژگان: اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی، زیر نوع ها، مهارت های اجتماعی
  • تحلیل زیبانگری بیدل دهلوی (با رویکرد روانشناختی)
    مهین پناهی صفحه 135
    عارفان از تجربه های روحی ای سخن گفته اند که موجب تغییر نگرش آنها شده است. سوال بنیادین این پژوهش این است که تجربه روحی عشق در غزلیات عرفانی «بیدل دهلوی» چه جایگاهی دارد؟ و از تحلیل روانشناختی آن، چه نتیجه ای به دست می آید؟ از بررسی غزلیات «بیدل» نفوذ عشق به منزله پیام شعری او رخ می نماید. این نفوذ در حد یک تعریف از عشق نیست، بلکه تجربه روحی شخصی، با پیامدهای مبارک است. شیوه کنش روانی عشق موجب دیدن زیبایی های معشوق می شود (نه حسن او موجب صید عشق). حضور عشق و معشوق در دل و آمیختن آنها در ظرف روان و دل عارف، روح او را زیبا می کند، آینه ای که زیبایی ها در آن منعکس شده یعنی به درک مراتبی از زیبایی های خداوند نایل شده، زیبایی را به بیرون دل منعکس می کند. بنابراین، عالم بیرون در چشم و دل عارف زیبانما می شود و زیبایی درون او را نشان می دهد. این بار زیبایی بیرونی در چشم و دل عارف رخ می نماید که همان زیبایی معشوق اعلی است. بنابراین، انعکاس مکرر یک زیبایی در چند آینه و در آینه دل یا روح و روان عارف، او را به اتحاد با معشوق و هر آنچه با او نسبتی دارد نایل می کند، نتیجه این اتحاد با عشق و آثار معشوق، زیبانگری است. چنانکه عارف؛ انسان، مرگ و سایر پدیده ها را زیبا می بیند. نتیجه زیبانگری رسیدن به صلح کل و دوست داشتن همه چیز و همه کس است. حتی شرور در نگاه او حسن های با نقاب هستند. رنگهایی که نقاش ازل بر هستی می بخشد همه زیبا است. زیبانگری و صلح کل، عارف را به اعتقاد به نظام احسن سوق می دهد. راز زیبانگری بیدل در طرز نگاه عاشقانه او به کل هستی و نظام احسن آن است که هر چیزی در جای خویش نیکوست و این یک تجربه فردی است.
    کلیدواژگان: بیدل دهلوی، عشق تجربه فردی، زیبانگری، صلح کل، نسبیت درک زیبایی
|
  • Depressive thoughts in depressive patients in admission and remission times
    Hasan Molanourouzi Nurallah Mohamadi , Changiz Rahimi Page 11
    The purpose of this study was to investigated dysfunctional attitudes, incomplete sentence task and positive affect in patients with clinical depression in admission and remission situations. The research method was ex-post facto study. The method of sampling was accessible sampling. The samples were selected from three populations. They were consisted of clinical depression patients (n=20), non-clinical depression patients (n=20), and normal persons (n=20). The Participants were answered Beck Depression Inventory, Dysfunctional Attitudes Scale, Incomplete Sentence Task and Positive Affect Scale. For data analysis used ANOVA and Sheffeh's test. The results were showed that: 1) Dysfunctional attitude of the clinical depression group in remission time was significantly lower than the admission time. 2) Clinical depression patients in remission time used positive verbs lower than the admission time. 3) Positive affect of the Clinical depression patients in remission time was significantly more than the admission time.4) Analysis of data showed a significant difference between the groups in the dysfunctional attitudes, incomplete sentence task and positive affect. Depressive thoughts always exist in disorder and remission states. Activation of depressive thoughts determin depressive disorder or remission.
  • The Study of relationship between social achievement goals and communication skills in University Students
    Rahim Badri Gargari , Seiyed Davood Hosseininasab, Ph., Habiballah Haghi, M.A Page 29
    This research was conducted to study the relationship between social achievement goals and communication skills in university students. The subjects were 180 undergraduate students, consists of 54 males and 126 females, selected from Literature Department of Tabriz University. Data was gathered through communication skills test - revised and social achievement goal orientation survey (SAGOS). Data were analyzed by multiple regressions (stepwise). The results showed that social mastery goal orientation and social performance-approach goal orientation were important predictive factors of students’ communication skills. Also it was found that 12% of the variance of communication skills was accounted by linear combination of social mastery goal orientation and social performance-approach goal orientation.
  • Comparing Self Concept, Academic Self -Efficacy, Emotional Intelligence, Gender Beliefs and Gender Contentment among High School Girls and Boys and the Proportion of These Variables in Predicting Their Academic Achievement
    Razeyeh Zohrevand Page 45
    The purpose of this study was to compare some of the psychological variables among high school girls and boys. Other aim of this study was to determine predictive strength of the variables in academic achievement.5062 of high school girls and boys were randomly selected. The instruments were Marsh self-concept scale (SDQ), Morgan and Jing academic self-efficacy scale (MJSES), Bar-On emotional intelligent questionnaire and researcher made questionnaires related to the gender beliefs and the gender contentment. The second semester GPA was considered as student’s academic achievement.The findings showed that the girls had low self-concept, academic self -efficacy, emotional intelligent and gender contentment, in comparison with the boys. Furthermore, the results indicated that just self-concept and academic self-efficacy could predict the academic achievements in girls, but in boys students partly of the variance in academic achievement was explained by self-concept, academic self-efficacy, gender beliefs, gender contentment and emotional intelligent.
  • The comparison of emotional intelligence components in addicted and non addicted men; the effect of cognitive therapy and training program of emotional intelligence components on addicted men referred to withdrawal centers in Khoramabad.
    Zivar Aryasadr Nasrin Akbarzade , Seiyede Monavvar Yazdi Page 73
    The purpose of this research was to compare the emotional intelligence components in addicted and non addicted men. Also to verify the impact of the trainin program based on emotional intelligence components on the addicted group. The following hypotheses were verified. 1-The addicted men score lower than non addicted in total score of Emotional Intelligence, and each of it, s components. 2- The training of skills based on the emotional intelligence components and cognitive therapy can be effective for addicted men. This research was composed of two parts or stages. In the first part 200 men (addicted and non addicted) were randomly selected and responded to Bar- On emotional quotient inventory: short from (2002). In the second part, 16 men were chosen from the sample of 100 addicted men, and were placed in two groups of experimental and control. Their emotional intelligence was assessed again.The experimental group participated in the training and therapy program of 10 sessions. At the end the emotional intelligence of both groups was assessed once again. The first hypothesis was verified by independent t test. Results showed significant differences between addicted and non addicted men regarding their total emotional intelligence and each of it's components;the addicted samples scored in a lower level than the non addicted samples. The second hypothesis was verified by t test for non independent samples. The effectiveness of the training and therapy program for promoting all components of the emotional intelligence, except the stress management, was confirmed. Regarding the effectiveness of this program for addicted men, it can be concluded that the training and therapy program developed in This study can be useful for promoting well being and helping the addicted men to maintain their withdrawal.
  • The comparison effects of experiencing domestic violence on mental health
    Seiyed Saeid Pournaghash Tehrani , Mehrnush Hamzeloeian Zahra Faiz Abadi, M.A Page 91
    The victimization and witnessing physical and psychological violence during childhood on general health during adolescence. To do this, 220 students were randomly selected and the General Health Questionnaire (GHQ) and domestic violence questionnaire were administered to them. The results showed that there was a converse relationship between experiencing violence in childhood and the level of general health. Furthermore, no relationship was found between and the level and the type of violence in childhood with physical symptoms. The same results were found in other cultures.
  • A comparative study on social skills in primary students with and without Attention deficit Hyperactivity Disorder
    Leila Kowsary Hamid Alizadeh Page 109
    This study was designed to compare social skills in primary school students with and without ADHD. Four schools were chosen randomly to indicate primary school students with and without ADHD in both sexes. Screening was done according to DSM-IV criteria and 166 ADHD cases were diagnosed among 1755 children. One hundred ten (110) ADHD students were selected randomly for comparing social skills on the basis of teacher’s questionnaire. With the same number matched without ADHD children. Hypotheses were evaluated by t test and analysis of variance. Results indicated that social skills in ADHD students were lower than normal peers. The ADHD students were lower in all social skills scales (cooperation, assertiveness and self control) p<0.01. Comparison between ADHD subtypes (inattentive, Hyperactive, and Combined) showed significant differences. Finally, in subtypes ADHD social skills were different in both sexes. Clinical implications have been discussed.
  • Analysis of Aesthetic Attitude in Bidel's Sonnets
    Mahin Panahi Page 135
    How is the status of mental experience of love in “Bidel Dehlavi’s “mystical sonnets? This is a fundamental question of this research. And what is going to be concluded by this psychological analysis? Probing “Bidel’s” sonnets will reveal penetration of love as his poetic message. This penetration is not just a definition of love. But it is also, a personal mental experience with auspicious consequences. Method of psychological action of love leads to the observation of lover’s beauties (beauty doesn’t result in hunting love). presence of love and lover in heart and blending them in mystic’s capacity of soul and heart will beautify him, the mirror which has attracted beauties, has succeeded in perceiving cases of God’s beauties and will reflect this beauty out of his heart. So external world in mystic’s look is beautiful and indicates his inner beauty. This time, external beauty in mystic’s eye and heart, is that supreme lover’s beauty. So the repetition of just one beauty in several mirrors or in mystic’s heart or soul helps him to form a unity with the lover and every thing attributed to him, aesthetic attitude is the result of this unity with lover’s love and impression. So human, poverty and death in mystic’s look are beautiful. Result of aesthetic attitude is achieving total peace and liking every thing and every body. Even the villains are being beauties in his view. In disguise all of the colors which the eternal painter donates to the entity are beautiful. The aesthetic attitude and total peace, leads the mystic to believe in a better system. Mystery of Bidel’s aesthetic attitude is in his amorous look at being and in seeing it as a better system in away that everything is beautiful in its right place and this is a personal experience. Experience of aesthetic attitude is achieved only by experience of theological mysticism. As the prophets have experienced beauty and aesthetic attitude and invited to it. Aesthetic attitude is the sweet fruit of theological experiences which the prophets have opened the way to it.